Uwaga: miejmy świadomość, że każdy z nas jest wolny, niczego nie musi, niczego nie powinien. To błędne imperatywy, które nas ograniczają. Przyjmijmy perspektywę, że druga strona wcale nie musi odpowiedzieć na nasze oczekiwania – ma do tego prawo. Wtedy, bądźmy skłonni do negocjacji, kompromisów.
Ja robię swoje i Ty robisz swoje.
Ja nie jestem na świecie po to,
żeby spełniać Twoje oczekiwania,
a Ty nie masz obowiązku spełniania
moich oczekiwań.
Ty jesteś Ty, a Ja jestem Ja.
Jeśli się spotkamy to wspaniale.
Jeśli nie to trudno.
Fritz Perls
Jak budować komunikat Ja?
CZUJĘ – stwierdzenie uczuć. Opisz swoje emocje np. gniew, smutek, zawód, żal itp.
KIEDY TY – wskazanie konkretnego zachowania rozmówcy. Opisz zachowanie partnera, które powoduje problem, czyli takie, które Ci przeszkadza albo rani.
PONIEWAŻ – wskazanie konsekwencji/ wartości. Opisz konsekwencje, jakie ponosisz
w związku z zachowaniem rozmówcy np. ryzyko utraty przyjaciół, strata czasu itp.CHCĘ – sformułowanie celu. Powiedz, czego chcesz. Informuj jasno o swoich prośbach i oczekiwaniach np. chciałbym żebyś…, proszę Cię żebyś… itp.
Warto również używać w komunikacji parafraz, czyli co jakiś czas spróbować powtórzyć swoimi słowy, co usłyszeliśmy w celu upewnienia się, czy dobrze odebraliśmy komunikat.
Z drugiej strony, możemy też prosić rozmówce, żeby streścił to, co zrozumiał z naszej wypowiedzi („Proszę daj mi znać, jak zrozumiałeś to, co powiedziałam, bo nie jestem pewna, czy dobrze to oddałam.”). Pamiętajmy jednak to, co osoba do nas mówi to jedno, ale to, co do nas dotrze, jak to przetworzymy przez nasze filtry, jak przełożymy sobie język tego komunikatu i jakie skojarzenia i emocje nałożą się nam na tę treść – to druga sprawa.