Uważność jest terminem niejednorodnym, określanym m.in. stanem umysłu, specyficzną postawą, czy też umiejętnością polegającą na celowym koncentrowaniu swojej uwagi na bieżących doświadczeniach wewnętrznych i zewnętrznych, przyjmowania ich z akceptacją takimi, jakimi się jawią w danym momencie, bez ich oceniania, klasyfikowania, etykietowania oraz bez chęci ich modyfikacji, czy pozbycia się.
Uważność oznacza bycie skoncentrowanym w określony sposób:
świadomie
tu i teraz
bez wartościowania i osądzania.
„Ten rodzaj uwagi sprzyja czujności i wspiera jasność umysłu, jak również zdolność do akceptacji obecnej chwili taką, jaka jest. Uświadamia nam ona fakt, że nasze życie składa się z całego szeregu chwil. Jeśli większości z tych chwil nie przeżywamy w pełni – omija nas w naszym życiu to, co najcenniejsze, nie dostrzegamy bogactwa i głębi możliwości, które pomagają nam rozwijać się i zmieniać. Uważność jest prostą i jednocześnie nadzwyczaj skuteczną metodą, by włączyć się w nurt życia, odkryć w sobie mądrość i siły witalne.”
– Jon Kabat-Zinn
Kiedy wiemy, co się dzieje z naszym ciałem, w naszym umyśle, w emocjach oraz jesteśmy świadomi, co się dzieje na zewnątrz nas – jesteśmy w pełni uważni, w pełni mindful. Często nasz mentalny nawyk klasyfikuje wszelkie zdarzenia wewnątrz nas, jak i na zewnątrz, jako dobre/ obojętne/ złe. To, co nam się podoba, jest dla nas pożądane – chcemy mieć zawsze, silnie przywiązujemy się do tego. To, co uważamy za złe – chcemy odrzucić, unikać tego, uciec od tego. Natomiast to, co uważamy za obojętne – ignorujemy, nie dostrzegamy. Nasz mentalny nawyk nie pozawala nam doświadczać pełni życia.
Mindfulness jest ćwiczeniem umysłu, mającym na celu zerwanie z tym mentalnym nawykiem oceniania. Celem jest branie rzeczy, spraw, zdarzeń takimi, jakimi są. Doświadczanie chwili za chwilą – taką, jaka jest. Taka świadomość tych doświadczeń daje Ci szansę na większą wolność i swobodę wyboru. Pozwoli Ci reagować na te zdarzenia wtedy, kiedy chcesz i jak chcesz, a nie automatycznie. Najpierw bądź, potem działaj.